Pod koniec 2019 roku zgłoszono pierwszy wybuch choroby znanej obecnie na całym świecie jako choroba koronawirusowa 2019 (COVID-19).W dniu 11 marca 2020 r. wybuch COVID-19 został sklasyfikowany przez Dyrektora Generalnego Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jako pandemia.

Rozprzestrzenianie się COVID-19 postawiło cały świat w bezprecedensowej sytuacji.Aby spowolnić rozprzestrzenianie się choroby i złagodzić jej skutki, ogranicza się podróże i zamyka się granice.Węzły transportowe są dotknięte.Porty są zamykane, a statkom odmawia się wstępu.

Jednocześnie dramatycznie wzrasta zapotrzebowanie na transgraniczne towary humanitarne (takie jak zaopatrzenie, leki i sprzęt medyczny) oraz ich przepływ.Jak podkreśla WHO, ograniczenia mogą przerwać potrzebną pomoc i wsparcie techniczne, a także biznes i mogą mieć negatywne skutki społeczne i gospodarcze dla zainteresowanych krajów.Niezwykle ważne jest, aby administracje celne i władze państwa portu nadal ułatwiały transgraniczny przepływ nie tylko towarów pomocy humanitarnej, ale ogólnie towarów, aby pomóc zminimalizować ogólny wpływ pandemii COVID-19 na gospodarki i społeczeństwa.

W związku z tym zdecydowanie wzywa się administracje celne i władze państwa portu do ustanowienia skoordynowanego i proaktywnego podejścia, wraz ze wszystkimi zainteresowanymi agencjami, w celu zapewnienia integralności i ciągłego ułatwiania globalnego łańcucha dostaw, tak aby przepływ towarów drogą morską nie był niepotrzebnie zakłócany.

Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) wydała następującą serię listów okólnych dotyczących globalnych problemów istotnych dla marynarzy i przemysłu żeglugowego w kontekście wybuchu epidemii COVID-19:

• Pismo okólne nr 4204 z dnia 31 stycznia 2020 r. zawierające informacje i wskazówki dotyczące środków ostrożności, jakie należy podjąć, aby zminimalizować ryzyko nowego koronawirusa (COVID-19) dla marynarzy, pasażerów i innych osób przebywających na statkach;
• Pismo okólne nr 4204/Add.1 z dnia 19 lutego 2020 r., COVID-19 – Wdrażanie i egzekwowanie odpowiednich instrumentów IMO;
• pismo okólne nr 4204/Add.2 z dnia 21 lutego 2020 r., wspólne oświadczenie IMO-WHO w sprawie reakcji na epidemię COVID-19;
• Pismo okólne nr 4204/Add.3 z dnia 2 marca 2020 r., Względy operacyjne dotyczące zarządzania przypadkami/ogniskami COVID-19 na statkach przygotowane przez WHO;
• Pismo okólne nr 4204/Add.4 z dnia 5 marca 2020 r., ICS Coronavirus (COVID-19) Wytyczne dla operatorów statków dotyczące ochrony zdrowia marynarzy;
• Pismo okólne nr 4204/Add.5/Rev.1 z dnia 2 kwietnia 2020 r., Koronawirus (COVID-19) – Wytyczne dotyczące certyfikacji marynarzy i personelu statków rybackich;
• Pismo okólne nr 4204/Add.6 z dnia 27 marca 2020 r., Koronawirus (COVID-19) – Wstępna lista zaleceń dla rządów i odpowiednich władz krajowych w sprawie ułatwienia handlu morskiego podczas pandemii COVID-19;I
• Pismo okólne nr 4204/Add.7 z dnia 3 kwietnia 2020 r., Koronawirus (COVID-19) – Wytyczne dotyczące nieprzewidzianych opóźnień w dostawie statków.

Światowa Organizacja Celna (WCO) utworzyła specjalną sekcję na swojej stronie internetowej i uwzględniła następujące istniejące i nowo opracowane instrumenty i narzędzia istotne dla integralności i ułatwienia łańcucha dostaw w kontekście pandemii COVID-19:

• Rezolucja Rady Współpracy Celnej w sprawie roli służb celnych w usuwaniu skutków klęsk żywiołowych;
• wytyczne do rozdziału 5 specjalnego załącznika J do Międzynarodowej konwencji o uproszczeniu i harmonizacji procedur celnych, z późniejszymi zmianami (zrewidowana konwencja z Kioto);
• Załącznik B.9 do Konwencji o odprawie czasowej (konwencja stambulska);
• Podręcznik konwencji stambulskiej;
• Odniesienie do klasyfikacji Systemu Zharmonizowanego (HS) dla środków medycznych COVID-19;
• Wykaz ustawodawstw krajowych krajów, które przyjęły tymczasowe ograniczenia eksportowe dotyczące niektórych kategorii krytycznych środków medycznych w odpowiedzi na COVID-19;I
• Wykaz praktyk członków WCO w odpowiedzi na pandemię COVID-19.

Komunikacja, koordynacja i współpraca zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym, między statkami, obiektami portowymi, administracją celną i innymi właściwymi organami mają ogromne znaczenie dla zapewnienia bezpiecznego i łatwego przepływu niezbędnych środków i sprzętu medycznego, kluczowych produktów rolnych i innych towarów i usług ponad granicami oraz do pracy nad rozwiązywaniem zakłóceń w globalnych łańcuchach dostaw, aby wspierać zdrowie i dobrostan wszystkich ludzi.